Մարիամ Մկրտչյան․ Հայաստանն է իմ մոտիվացիան, մեր երկրի պատիվը բարձր պահելը

Ամենաբարդը ադրբեջանցի շախմատիստուհու դեմ խաղին պատրաստվելն էր: Հայաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունների լուրը շոկային էր ինձ համար: Մտածում էի այն մասին, որ խաղատախտակի առջեւ կարողանամ կենտրոնանալ միայն խաղի վրա:

Այս մասին NEWS.am Sport-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց շախմատի կանանց մինչեւ 18 տարեկանների աշխարհի նորընծա չեմպիոն, Հայաստանի չեմպիոն Մարիամ Մկրտչյանը:

Ռումինիայում անցկացված շախմատի մինչեւ 18 տարեկանների աշխարհի առաջնությունում Հայաստանի գործող չեմպիոն Մարիամ Մկրտչյանը հռչակվեց աշխարհի չեմպիոն՝ 11 հնարավորից վաստակելով 11 միավոր: Այս տարիքային խմբում 18-ամյա Մարիամը Հայաստանի շախմատիստուհիներից առաջինը դարձավ աշխարհի չեմպիոն։

Մարիամ, շնորհավորում եմ աշխարհի չեմպիոնի տիտղոսը նվաճելու կապացությամբ: Հաղթանակդ սպասվա՞ծ էր,  պատկերացնո՞ւմ էիր, որ կկարողանաս բացառիկ արդյունքով ավարտել առաջնությունը:

Չեմպիոնությունս սպասված էր: Ճիշտ է՝ մրցաշարից առաջ 100 տոկոսով վստահ չէի, որ կստացվի չեմպիոն դառնալ, նույնիսկ չէի էլ մտածում դրա մասին: Իմ նպատակը լավագույնս հանդես գալն էր: Չեմպիոն դառնալու ցանկությունը միշտ եղել է եւ ուրախ եմ, որ այս անգամ ստացվեց:

Ասում են՝ չեմպիոնի տիտղոսը նվաճելու համար միայն լավագույն մարզավիճակում լինելը քիչ է, նաեւ հոգեբանորեն չեմպիոնության պատրաստ լինելն է կարեւոր: Ի՞նչն օգնեց աշխարհի առաջնությունում: 

Առաջին անգամ էի մասնակցում մինչեւ 18 տարեկանների աշխարհի առաջնությանը: Նախորդ տարի եւս պետք է մասնակցեի, բայց մրցաշարը տեղի չունեցավ: Դրանից առաջ մասնակցել էի մինչեւ 14 եւ մինչեւ 16 տարեկանների Եվրոպայի առաջնությանը, այսինքն՝ արդեն փորձ ունեի պատանեկան առաջնություններից: Համաձայն եմ այդ մտքի հետ: Նախ չեմպիոն դառնալու համար նախապատրաստական լուրջ աշխատանք է պետք տանել, որը մենք արել էինք անձնական մարզիչ Զավեն Անդրեասյանի հետ: Դրանից բացի իսկապես շատ մեծ դեր ունի հաղթելուն հոգեբանորեն պատրաստ լինելը: Աշխարհի առաջնությունում իմ՝ հոգեբանորեն լավ պատրաստ լինելուն, նպաստեց այն, որ սրանից առաջ հավաքականի կազմում մասնակցել էի երկու լուրջ մրցաշարի՝ Համաշխարհային օլիմպիադային եւ կանանց Եվրոպայի անհատական առաջնությանը: Այս երկու մեծ մրցաշարերն ինձ մեծ փորձ, հմտություն եւ գիտելիքներ տվեցին: Արդեն այս մրցաշարին մոտեցել էի ավելի հանգիստ, իմ տարիքային խմբում ավելի վստահ էի ինձ զգում, արդյունքում ստացվեց չեմպիոնություն:

Ի՞նչ զգացողություններ ունես աշխարհի չեմպիոն դառնալուց հետո:

Այդ էյֆորիան չի պահպանվել, քանի որ սա դեռ ամենալուրջ հաղթանակը չի, որը ես կարող եմ գրանցել իմ կարիերայում: Այժմ պատրաստվում եմ մեկ այլ մրցաշարի՝ մինչեւ 20 տարեկանների աշխարհի առաջնությանը, որը տեղի է ունենալու Իտալիայում ընդամենը երեք շաբաթ հետո: Թուլանալու, հանգստանալու եւ հաղթանակս վայելելու ժամանակ չունեմ այժմ:

Մարիամ, 11 հնարավորից 11 միավոր: Ո՞ր տուրը բարդ ստացվեց, ո՞րը կառանձնացնես քեզ համար եւ ո՞րը սպասվածքից հեշտ հաղթեցիր:

Պարտիաներից չեմ կարող առանձնացնել որեւէ մեկը: Բոլորն էլ կարեւոր էին ինձ համար եւ բարդ: Ամեն տուրում հաղթելուց հետո ես մոտեցա չեմպիոնության, այդքանով յուրաքանչյուր պարտիա կարեւոր էր ինձ համար:

Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիայի օրերին մրցեցիր ադրբեջանցի Այան Ալահվերդիեւայի հետ: Հոգեբանական առումով ինչպե՞ս հաղթահարեցիր այդ տուրը:

Ամենաբարդը ադրբեջանցի շախմատիստուհու դեմ խաղից առաջ պատրաստվելն էր: Հայաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունների լուրը շոկային էր ինձ համար, իսկ հաջորդ օրը ես պետք է մրցեի ադրբեջանցու դեմ: Դժվար պատրաստվեցի, պետք է ամեն տեսակ վատ մտքերս վանեի ինձանից եւ գնայի խաղի: Մտածում էի այն մասին, որ խաղատախտակի առջեւ կարողանամ կենտրոնանալ միայն խաղի վրա:

Ստացվե՞ց:

Ստացվեց, այո: Հաղթեցի կարճ ժամանակահատվածում, 35-րդ քայլում: Այդ եւ նախորդ պարտիաներս ամենակարճը տեւեցին՝ 2-2:30 ժամ: Ադրբեջանցի շախմատիստուհին պարտիայի վերջում ինձ շնորհավորեց: Առաջնության վերջում էլ, երբ ճանաչվեցի հաղթող, մոտեցավ եւ երկրորդ անգամ շնորհավորեց հաղթանակի կապակցությամբ:

Հայաստանում պատերազմական լարված իրավիճակն ի՞նչ ազդեցություն ունեցավ քեզ վրա չեմպիոն դառնալու ճանապարհին: Ի՞նչը քեզ մոտիվացրեց այս իրավիճակում:

Հենց երկրիս անունը՝ Հայաստանն է իմ մոտիվացիան: Ցանկացած իրավիճակում ցանկացած մրցաշարում ինձ մեր երկրի անունը, պատիվը բարձր պահելն է մոտիվացնում: Նույնը Ռումինիայում էր. այս իրավիճակում ավելի շատ ես ցանկանում հաղթել, որպեսզի ավելի շատ մարդ իմանա, թե դու որ երկրից ես, որ պետությունն ես ներկայացնում: Չեմպիոն դառնալու ճանապարհին ավելի լավ մոտիվացիա ինձ համար չէր կարող լինել: Հայաստանը ներկայացնելու պատասխանատվությունը դրդում է քեզ, որ ավելի հավաքված, ուշադիր լինես, որպեսզի կարողանաս լավ ներկայանալ: 

Նշեցիր, որ այս հաղթանակին նպաստեց նաեւ հավաքականի կազմում նախորդ երկու կարեւոր մրցաշարերին մասնակցելը: Ինչպե՞ս ես քեզ զգում ազգային հավաքականում:

Գտնում եմ, որ դեռ շատ աշխատելու տեղ ունեմ: Կփորձեմ անել առավելագույնը, որպեսզի ավելի լավ կարողանամ ելույթ ունենալ եւ մեծահասակներում ցույց տամ ավելի բարձր արդյունքներ:

Ինչպե՞ս ես սկսել զբաղվել շախմատով:

Շախմատով ինքս եմ ուզել զբաղվել 7 տարեկանից: Ես եմ մայրիկիս համոզել, որ ինձ տանի խմբակ: Ինքս էլ որոշում եմ կայացրել, որ ցանկանում եմ շարունակել պրոֆեսիոնալ զբաղվել շախմատով: Նոր եմ ավարտել դպրոցը, բայց  որոշում եմ կայացրել ոչ մի համալսարան չդիմել, ժամանակս նվիրել միայն շախմատին, մրցաշարերին, մարզումներին: Իմ այս որոշումը շոկային էր դպրոցի ուսուցիչներիս, բարեկամներիս, շրջապատիս համար, այսպես ասած՝ լավ չընդունվեց: Դպրոցում շատ լավ եմ սովորել, բայց որոշեցի ամբողջ ժամանակս նվիրել շախմատին, որպեսզի ավելի մեծ հաջողությունների հասնեմ: 

Այս հաղթանակի հիմքում կանգնած են այն մարդիկ, որոնք իմ ամբողջ շախմատային կարիերայի ընթացքում ինձ հետ են՝ դպրոցի ուսուցիչս՝ Սեւակ Բաղդասարյան, Արարատ Սանթրյանը, Արտաշես Մինասյանը, գրոսմայստեր Վահե Բաղդասարյանը, Զավեն Անդրեասյանը եւ, իհարկե մայրիկս, ում դերը շատ մեծ է: Նա միշտ աջակցել է ինձ եւ նրա շնորհիվ է, որ հասել եմ այս հաջողություններին:

Ինչո՞վ է գրավում քեզ շախմատը:

Սա մի ֆենոմենալ աշխարհի է, որտեղ ես ընկել եմ: Ինձ գրավում է արդյունքը: Իմ արդյունքներն ինձ երջանկացնում են: Դու քեզ զրկում ես շատ բաներից այն դեպքում, երբ քո հասակակիցները գնում ես զբոսնելու, հաճելի ժամանակ են անցկացնում,  դու մարզվում ես, սովորում եւ արդյունքը աշխարհի չեմպիոնությունն է, Հայաստանի չեմպիոնությունը, քեզ երջանիկ ես զգում:  

Մինչե 18 տարեկանների աշխարհի չեմպիոնի կոչումն ի՞նչ տվեց քեզ:

Տվեց ձգտում, նպատակասլացություն, որ շարունակեմ զբաղվել շախմատով, կատարելագործվել: Սա եւս մեկ հաջողություն էր, որն ինձ կօգնի ավելի լավ մարզվել: Յուրաքանչյուր հաղթանակից հետո ես ավելի եմ ոգեւորվում, դրանից հետո փորձում եմ ավելի լավ աշխատել, որ ավելի բարձր արդյունքի հասնեմ:

Լուսինե Շահբազյան

Հետևեք NEWS.am SPORT-ին Facebook-ում, Twitter և Telegram-ում