«Մարդն իր երջանկության դարբինն է: Ամենասխալ բանն է մտածել, թե դու պարզապես զինվոր ես եւ չես կարող թագուհի դառնալ»: Այդ մասին NEWS.am Sport-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց ՖԻԴԵ-ի վարկածով աշխարհի երկրորդ լավագույն շախմատիստ, Հայաստանի հավաքականի կազմում Համաշխարհային օլիմպիադայի եռակի չեմպիոն Լեւոն Արոնյանը:
Լեւոն, ամփոփենք 2012 թվականը: Ինչպիսի՞ն էր այն քեզ համար:
2012-ն իմ ամենահաջող տարին էր, քանի որ հոլանդական Վեյկ ան Զեեի ավանդական մրցաշարում հաջող հադես եկա եւ տարին ինձ համար հենց այդտեղից արդեն լավ սկսվեց: Հետո շատ նվաճումներ չունեցա, քանի որ քիչ էի խաղում, բայց հաղթանակը Օլիմպիադայում կարեւորագույն արդյունքն էր: Կարծում եմ` ոչ միայն իմ կյանքում, այլ նաեւ մեր թիմի պատմության ամենամեծ նվաճումներից մեկն է հաղթանակը Ստամբուլում:
Այս տարվա Համաշխարհային օլիմպիադան առանձնացնո՞ւմ էիք մյուս Օլիմպիադաներից:
Այո, այս տարի բոլոր հավաքականները յուրահատուկ եռանդով էին ցանկանում մեզ հաղթել: Միշտ էլ ցանկացել են հաղթել, բայց այս տարի դա նման էր ֆանատիզմի: Իսկ երբ հակառակորդը այդպես մարտական է տրամադրված խաղին, նրան հաղթելը կրկնակի հաճույք է:
Լեւոն այս տարի դարձար 30 տարեկան: Ինչ-որ բան փոխե՞ց այդ թիվը քո կյանքում:
Երբ ես 20 տարեկան էի եւ նոր էի տեղափոխվել Գերմանիա, ես կարելի է ասել հստակ չէի տեսնում իմ ճանապարհը: Տասը տարի անց կան նվաճումներ, եւ այն ճանապարհից, որը ես անցա այս տասը տարում, ես շատ գոհ եմ: Չէի սպասում, որ իմ առջեւ դրած նպատակներից այդքան շատերին կհասնեմ:
Ինչպե՞ս նշեցիր ծննդյանդ օրը:
Ծննդյանս օրը մասնակցում էի մրցաշարի եւ չնշեցի: Ինձ համար ամեն օր էլ ծննդյան օր է, քանի որ եթե դու անում ես քո սիրած գործը այն մարդկանց շրջապատում, որտեղ քեզ հաճելի է` դա արդեն մեծ ուրախություն է: Չեմ կարծում, որ հենց մեկ օր պետք է լինի, որը պետք է նշել:
Կանայք այդքան էլ չեն սիրում 30 թիվը: Ինչպե՞ս են տղամարդիկ ընդունում իրենց այդ տարիքը:
Կնոջ եւ տղամարդու մոտ տարբեր է: Կինը 30-ից հետո պետք է մտածի ընտանիք կազմելու մասին, քանի որ նրա կենսաբանական ժամանակը առաջ է գնում: Տղամարդու մոտ մի քիչ այլ է, նա ինչքան մեծանում է, այնքան չի մեծանում:
Դու ինքդ չե՞ս մտածում ընտանիք կազմելու եւ երեխաներ ունենալու մասին:
Իհարկե, մտածում եմ: Բայց ամեն բան իր ժամանակն ունի:
Այս տարի շախմատային հաղթանակներից բացի, ի՞նչ այլ իրադարձություններ կնշեիր:
Քանի որ մենք շատ զբաղված ենք մեր աշխատանքով, չենք հասցնում տեսնել աշխարհում տեղի ունեցող շատ իրադարձություններ: Կարող եմ ասել, թե շախմատային կյանքում ինչ նորություններ են եղել ու կան, իսկ առհասարակ այլ բաներից այդքան էլ քաջատեղյակ չեմ:
Facebook-ի քո էջի լուսանկարներից երեւում է, որ շատ ես սիրում ճանապարհորդել:
Այո, շատ եմ սիրում ճանապարհորդել: Այդ պատճառվ էլ ամանորյա տոները անցկացնում եմ Ֆիլիպիններում:
Այս տարվա ամենահետաքրքիր գիրքը ու ֆիլմը:
Այս տարի կարդացել եմ երկու գիրք ջազ երաժիշտ Ջոն Քոլթրեյնի մասին` նրա կենսագրությունն ու հարցազրույցները: Ֆիլմերից սիրում եմ դիտել Յասուձիրո Օձուի աշխատանքները:
Կա՞ մի գիրք, որը խորհուրդ կտաս կարդալ:
Կան գրքեր, որոնք եթե կարող ես` պետք է կարդաս: Օրինակ` Անդրեյ Պլատոնովի «Չեւենգուրն» ու «Մոսկվան»: Եթե, իհարկե, հետաքրքրում է ԽՍՀՄ ժամանակաշրջանի եւ դրանից առաջ եղած կյանքը:
Եթե ժամանակը մեկ տարով հետ տային, ինչ-որ բան կփոխեի՞ր քո կյանքում:
Դժվար է ասել, բայց կարծում եմ անցյալի մասին չարժե մտածել:
Սիրո՞ւմ ես ամանորյա տոները:
Կարեւոր տոն է: Մարդիկ ուրախանում են, բայց ինձ համար այն այդքան էլ կարեւոր չէ: Կոնկրետ ինձ տոները խանգարում են: Այսպիսի տոները կամ երբ հաղթանակ ես տանում եւ սկսում ես տոնել` դա խանգարում է մարզվել:
Ձեր ընտանիքում կա՞ ամանորյա հատուկ ավանդույթ, որը միշտ պահում եք:
Ոչ, չկա: Ես ինքս միշտ սիրում եմ Նոր տարին տաք երկրներում նշել:
Նվերներ տալ սիրո՞ւմ ես:
Ես Christmas shopping-ը չեմ սիրում, բայց նվերներ անել շատ եմ սիրում:
Ամանորի ամենահիշվող նվերը:
Նվեր չգիտեմ, բայց միշտ հիշում եմ Նոր տարվա մանդարինները: Եվ պարտադիր էր, որ մինչեւ Նոր տարի ես բոլոր մանդարինները ուտեի:
Եկող տարվա հետ կապված ոչ շախմատային ի՞նչ ծրագրեր ունես:
Շատ եմ ցանկանում գնալ Նյու Յորք: Ընկերներ ունեմ այնտեղ: Միշտ հրավիրում են ինձ` իմանալով, որ ես երաժշտություն շատ եմ սիրում: Ամեն տարի ասում եմ` հաջորդ տարի:
Երբեք ցանկություն չի՞ եղել Գերմանիայից տեղափոխվել այլ երկիր:
Պարզ է, որ աշխարհում շատ ավելի հետաքրքիր տեղեր կան ապրելու համար, թե իրենց կլիմայով, թե այլ բաներով, բայց ինձ Գերմանիան դուր է գալիս: Ինձ հանգստություն է ներշնչում այդ երկիրը:
Շատ հայերի համար դժվար է լինում հարմարվել Եվրոպայի երկրների կյանքին:
Շախմատիստն ինքն իրենով ազգություն չունի: Մենք սիրում ենք հանգստություն:
Ի՞նչն է քեզ օգնում լինել միշտ խաղաղության մեջ:
Տարբեր արվեստները: Մի բան կարդալուց կամ լսելուց հանգստություն ես ձեռք բերում:
Աստծուն հավատո՞ւմ ես:
Նրա հիմիկվա ֆորմայով` ոչ:
Իսկ ինչպիսի՞ն է քեզ համար Աստված:
Ինձ թվում է, որ այն իմաստությունը, որը կա հավատքի մեջ կորում է, երբ դրա մասին այդքան շատ խոսում են մարդիկ, ովքեր իրենց մեջ այդքան հավատք չունեն: Ես չեմ ընդունում, որ ինչ-որ մեկը պետք է ինձ ասի, թե ինչպիսին է Աստված: Դա ինքն իրեն պետք է գա մարդու մոտ: Ինձ թվում է, որ մարդու մոտ պետք է լինի ոչ թե այն հարցը` ինչպես եմ ես ստեղծվել, այլ այն միտքը, թե ինչ լավ է, որ ես կամ:
Այսինքն, մարդն իր երջանկության դարբի՞նն է:
Իհարկե, մարդն իր երջանկության դարբինն է: Ամենասխալ բանն է մտածել, թե դու պարզապես զինվոր ես եւ չես կարող թագուհի դառնալ:
Ամեն բան հնարավո՞ր է փոխել:
Կարծում եմ` այո: Գրեթե` ամեն ինչ: Պետք է հավատաս քո ուժերին:
Լեւոն, իսկ երբ հետ ես նայում, չես տեսնո՞ւմ, որ ինչ-որ բաներ նպաստել են եւ օգնել քեզ կյանքում:
Օգնել է այն, որ մայրս ինձ պայքարել է սովորեցրել:
Շախմատային մտածելակերպը երբեմն չի խանգարո՞ւմ առօրյա կյանքում: Չի՞ լինում, որ հասարակ կյանքի դրվագները, որոնք պետք է ապրել էմոցիայով քեզ մոտ գերակշռում են հաշվարկները:
Ինձ մոտ կյանքս հիմնականում իմպրովիզի վրա է:
Կանե՞ս մի բան, եթե կասկածես, որ գուցե հետագայում քեզ դրանից վնաս լինի:
Եթե համոզված լինեմ, որ վատ կլինի` չեմ անի: Ինձ խելոք մարդ եմ համարում եւ հիմարություններ չեմ անի: Անգլերենում կա արտահայտություն` managing the risk:
Ասում են, որ տղամարդը կյանքում պետք է երեք բան` տուն կառուցի, որդի ունենա եւ ծառ տնկի: Ըստ քեզ` ի՞նչ երեք բան է պարտավոր իր կյանքի ընթացքում անել տղամարդը:
Ավելի հեշտ է ասել այն բաները, որոնք տղամարդը պետք է չանի եւ դրանք երեքից ավելին են: Օրինակ` երբեք չպետք է գոռոզանա: Բայց եթե պետք է ասեմ, թե ինչ պետք է անի` դա սովորել, սովորել եւ կրկին սովորել:
Եթե հնարավորություն տրվեր քեզ հայտնվել այլ ժամանակաշրջանում, որը կընտրեիր:
Կարելի՞ է առաջ գնալ, թե՞ միայն հետ: Եթե հետ, ապա ես կցանկանայի հայտնվել նախորդ դարի 60-ականների ԱՄՆ-ում, երաժշտության համար:
Այդ ժամանակ կցանականայի՞ր երաժիշտ դառնալ:
Շատ, բայց ես երաժշտական տաղանդ չունեմ: Երաժշտությունից ես մեծ հաճույք եմ ստանում:
Երջանկության քո բանաձեւը:
Օրիգինալ պետք չէ լինել ` սիրել եւ սիրվել եւ կարողանալ նվիրվել մեկ գործին:
Ընկերությունը դա…
Առանց ընկերության շատ բաների հասնել անհնար կլինի:
Տղամարդիկ հաճախ ասում են, որ կանանց ընկերություն գոյություն չունի: Ի՞նչ կասես:
Ինձ թվում է` դա ասում են այն մարդիկ, ովքեր կյանքում ինչ-որ բանից տուժված են: Նրանք սիրում են ասել ` սերը սուտ է, ընկերություն չկա, ճակատին գրված է` դա նույն ռեպերտուարից է: Ընկերությունն ու սերը աշխատանք են:
Ամեն ինչի հիմքում ընկած է սերը: Իսկ ի՞նչ է սերը ըստ քեզ` զգացմունք, կապվածություն, քիմիա:
Սերը տրամաբանության չի տրվում: Այն սկսվում է կենսաբանական հարթության վրա:
Զրուցեց Վերա Մարտիրոսյանը
Լուսանկարը՝ Լեւոն Արոնյանի Facebook-ի էջից
Հետևեք NEWS.am SPORT-ին Facebook-ում, Twitter և Telegram-ում