Կայտբորդինգ՝ նոր էքստրեմալ մարզաձեւ Հայաստանում. հարցազրույց

17:14   6 օգոստոսի, 2013

«Ինչպես սպորտի նախարարությունը, այնպես էլ ՀԱՕԿ-ի հետ որեւէ կապ չունի Հայաստանում կայտբորդինգի զարգացման կենտրոնը: Կայտբորդինգի ֆեդերացիա էլ չկա, քանի որ դրա կարիքը դեռեւս չկա: Որպես առանձին մարզաձեւ դեռեւս գրանցված չենք սպորտի նախարարության ենթակայության տակ գտնվող մարաձեւերի շարքում: Դեռեւս գրանցված ենք որպես կազմակերպություն, որը զբաղվում է այդ մարզաձեւի զարգացմամբ: Որոշակի առումով դեռեւս մենք էլ աճելու, զարգանալու տեղ ունենք եւ չենք կարող հստակ ասել, որ մարզաձեւը Հայաստանում կա, զարգանում է: Սա դեռ առաջին քայլերն են: Փորձում ենք Հայաստանում ստեղծել կայտբորդինգ մարզաձեւը: Այդ իսկ պատճառով անիմաստ է դեռեւս աջակցություն փնտրել պետական սպորտային կառույցներում»:

Այս մասին NEWS.am Sport-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Հայաստանում կայտբորդինգի զարգացման կենտրոնի տնօրեն Տիգրան Պետրոսյանը:

Դեռեւս 2011 թվականին Տիգրան Պետրոսյանը ընկերոջ` Կարեն Սարգսյանի հետ համացացնի միջոցով ձեռք է բերում էստրեմալ մարզաձեւերի շարքին դասվող կայտբորդինգի համար նախատեսված կայտ (քամու ուժով սավառնող տախտակ) եւ ուսումնասիրում կայտբորդինգ մարզաձեւը: Մի քանի փորձարկումներից հետո երկու ընկերների հետաքրքրասիրությունը դառնում է հոբբի, ապա նաեւ մասնագիտություն: Այսօր երկու ընկերները տնօրինում են կայտբորդինգի զարգացման կենտրոնը, որի նախաձեռնությամբ Սեւանա լճի ափին անցկացնում էին եռօրյա ուսումնական-վրանային ճամբար կայտբորդինգի սիրահարների մասնակցությամբ:

Տիգրան, ինչպե՞ս ստեղծվեց ձեր համատեղ կազմակերպությունը եւ ինչպե՞ս ստացվեց, որ հայերին բացարձակ անծանոթ մարզաձեւը բերեցիք Հայաստան:  

Այս ամենը սկսվել է դեռեւս 2011 թվականի ձմռանը, երբ ես` ընկերոջս Կարեն Սարգսյանի հետ, ով ներկայումս հանդիսանում է կայտբորդինգի զարգացման կենտրոնի փոխտնօրենը, նրա հետ Հայաստան բերեցինք մեկ կայտբորդ՝ բացարձակապես տեղյակ չլինելով, թե դա ինչ է իրենից ներկայացնում: Ինտերնետով գնել էինք: Փորձարկումների արդյունքում հետաքրքրասիրությունը դարձավ հոբբի եւ աստիճանաբար վերածվեց հիմնական զբաղմունքի: Մեր անձնական միջոցներով ձեռք բերեցինք գույք եւ սկսեցինք լուրջ զբաղվել կայտբորդինգով: Հետագայում որոշեցինք ընդլայնել մեր թիմը եւ հավաքել խումբ: Պարզվեց` այս մարզաձեւով զբաղվողները շատ են, եւ մեր գաղափարին միացան եւս մի խումբ երիտասարդներ: Որոշեցինք ֆորմալացնել այդ ամենը եւ ստեղծել կազմակերպություն` Կայտբորդինգի զարգացման կենտրոն: Սա Հայաստանում այս մարզաձեւի առաջին նախագիծն է` ըստ իմ տեղեկությունների:

Այս տարի ապրիլին դիմեցինք ՀՀ սպորտի նախարարությանը, որպեսզի աջակցի,  ֆինանսավորի մեր կազմակերպությանը ամռանը անցկացնել ուսուցողական-վրանային ճամբար Սեւանում: Ընդգրկվեցինք նախարարության դրամաշնորհային ծրագրի մեջ եւ այդ ծրագրի շրջանակում նախարարությունը մեզ տրամադրեց գումար ճամբարն անցկացնելու համար: Ճամբարում անցկացնում ենք քննարկումներ, դասընթացներ, գործնական վարժանքներ:  Մասնակիցներին դեռեւս սովորեցնում ենք կառավարել կայտբորդը քամու պատուհանի տակ: Ճամբարի առաջին երկու օրերին մասնակիցները անցկացրեցին վարժանքներ ուսուցողական կայտերով: Իսկ արդեն երրորդ օրը, մասնակիցներից ով ցույց կտա լավ արդյունք ցամաքային տարածքում, դուրս կգա լիճ բորդինգով եւ կփորձարկի պրոֆեսիոնալ կայտբորդինգը:

Ովքե՞ր են ճամբարի մասնակիցները:

Մասնակիցներն ընտրվել են ազատ հայտադիմումներով՝ նրանք, ովքեր հետաքրքրված են այս մարզաձեւով, թվով 20 մասնակից: Ընդգրկված են տարբեր մարզերի երիտասարդներ, բայց հիմնական կենտրոնը Գյումրին է, քանի որ ես եւ Կարենը գյումրեցի ենք: Ճամբարի համար ընտրեցինք Սեւանը, քանի որ ջրային կայտբորդինգի համար ջրային մակերեւույթ Հայաստանում, ցավոք չունենք:

Այս մարզաձեւում շատ կարեւոր է նախ տեղանքը, թե որտեղ եւ ինչ պայմաններում ես վարելու կայտբորդը: Ընտրեցինք Սեւանում գտնվող` Սեւանից գոյացած մի լճակ: Սպորտաձեւն ունի որոշակի սպեցիֆիկ լուծումներ, պայմաններ` քամու նկատմամբ համապատասխան անկյուն, ջրային մեկնարկի համար հարմար պայման, փափուկ ավազ, որպեսզի հարմար անկյան տակ կայտբորդը մտնի ջրի մեջ: Մենք ընտրել ենք Սեւանա լճի այնպիսի տարածք, որտեղ շատ ճիշտ անկյան տակ է փչում քամին: Եվ բացի այդ, սա շատ սահմանափակ լճակ է. վտանգ չկա: Այս մարզաձեւում ջրի խորությունը կապ չունի, քանի որ մարզիկը կայտբորդի վրա կանգնում է հատուկ թիկնոցներով եւ անվտանգության գոտիներով:

Ի՞նչ առանձնահատկություններ ունի այս մարզաձեւը։

Կայտբորդինգը էստրեմալ մարզաձեւերի մեջ է մտնում: Ունի մի քանի տարատեսակ` ջրային, ձմեռային եւ ցամաքային: Հայաստանում շատ սիրված է ջրային կայտբորդինգը, թեեւ աշխարհում մեծ զարգացում ունի նաեւ ձմեռայինը, որը կոչվում է սնոուկայտինգ: Սակայն Հայաստանում ջրային կայտբորդինգի զարգացման համար ջրային տարածք չունենք: Միայն Սեւանա լիճն է, այն էլ լճի սահմանափակ տարածքները: Հայաստանը շատ հարմար է ձմեռային կայտբորդինգի համար, քանի որ հարթավայրեր շատ ունենք, որտեղ լավ քամիներ են լինում: Միակ ոչ հարմար տեղը ձմեռային կայտբորդինգի համար Ծաղկաձորն է, քանի որ սարերի մեջ է: Իսկ սարերի մեջ երկար չես կարող սահել: Բացի այդ, սարերի մեջ քամիները կայուն չեն, բայց հարթավայրերի վրա ավելի կայուն են:

Այլ երկրներում ի՞նչ զարգացում եւ մասսայականություն ունի կայտբորդինգը:

Աշխարհում այս մարզաձեւը շատ զարգացած է, սիրված: Անցկացվում են Եվրոպայի, աշխարհի առաջնություններ: Անցյալ տարի նույնիսկ երեք ամիս այս մարզաձեւը դարձավ օլիմպիական մարզաձեւ` մտավ Ռիո-2016-ի օլիմպիական ծրագրի մեջ: Բայց հետո առագաստանավային սպորտի  համաշխարհային ֆեդերացիան փոխեց որոշումը, հանեց օլիմպիական ծրագրից, համարելով որ դեռ գույքային առումով, կանոնների, մրցավարության առումով այս մարզաձեւը դեռեւս որոշակի աճի եւ զարգացման տեղ ունի: Բայց այսօր արդեն մեծ առաջընթաց կա այս մարզաձեւում: Բազմաթիվ մարզաձեւերից նկատվում է կտրուկ անցում դեպի կայտբորդինգ: Հիմնականում էստրեմալ մարզաձեւերի մարզիկները զբաղվում են նաեւ կայտբորդինգով` իրենց մասնագիտացումը կենտրոնացնելով այս մարզաձեւի վրա: Դրանք հիմնականում վինդսերֆինգով, սնոուբորդինգով զբաղվող մարզիկներն են: Այսօր այս մարզաձեւն իր զարգացման ամենաթեժ փուլում է:

Իսկ Հայաստանը դեռ փորձում է քայլեր անել այս մարզաձեւում: Այս մեր ճամբարը մի քայլ է` ընդլայնել մարզաձեւով հետաքրքրվողների քանակը: Արդյունքը կլինի այն, որ այս երիտասարդներն իրենց մարզերում կստեղծեն խմբակներ եւ իրենց մարզերի երիտասարդներին կընդգրկեն այս մարզաձեւի սիրահարների եւ զբաղվողների մեջ: Սա մարզաձեւի մասսայականացման մի տարբերակ է: Հետո նոր կմտածենք ավելի լուրջ եւ հիմնավոր քայլեր անելու, արդյունքներ ցույց տալու մասին:

Ի՞նչ է պահանջվում մարզիկից կայտբորդինգով զբաղվելու համար:

Առաջին պայման որպես այդպիսին, այս մարզաձեւով զբաղվողից կայտբորդինգը պահանջում է սեր բնության նկատմամբ, բնական տարերքների նկատմամբ, ջրային տարածքների նկատմամբ, որպեսզի կարողանաս երկար ժամանակ տրամադրել բնության գրկում կայտբորդինգով զբաղվելու համար: Սա սիրողական մակարդակով: Իսկ պրոֆեսիոնալ տեսանկյունից մարզիկը պետք է էքստրիմի սիրահար լինի եւ լողալ իմանա, ինչպես նաեւ աթլետիկ կազմվածք ունենա օդային վարժություններ անելու համար:

Կայտբորդինգը թա՞նկ մարզաձեւ է:

Բավական: Կայտբորդինգն աշխարհում համարվում է թանկ սպորտաձեւերից մեկը: Միայն պրոֆեսիոնալ կայտը արժե շուրջ 1000 դոլար: Դրան գումարվում է մարզիկի հագուստը, անվտանգության համար նախատեսված պարագաներ: Պրոֆեսիոնալ մարզիկի համար միջինը հարկավոր է 2-3 մեծ կայտ, հագուստ, անվտանգության պարագաները: Սկսնակ կայտբորդինգիստի համար նախնական 1000-2000 դոլարը բավարար է մարզաձեւով զբաղվելու համար:

ՀԱՕԿ-ն ի՞նչ մասնակցություն այս մարզաձեւի զարգացման հարցում, քանի որ ինչպես նշեցիք, նույնիսկ մի քանի ամսով կայտբորդինգն ընգրկվել է օլիմպիական մարզաձեւերի մեջ:

Ինչպես սպորտի նախարարությունը, այնպես էլ ՀԱՕԿ-ի հետ որեւէ կապ չունենք: Դեռեւս որեւէ պաշտոնական համագործակցություն չունենք որեւէ սպորտային կառույցի հետ: Որովհետեւ այս մարզաձեւում մենք դեռեւս սպորտային խնդիրներ չենք կարող մեր առջեւ դնել եւ լուծել, պետություն ներկայացնել որեւէ պաշտոնական մրցաշարում: Դեռեւս միայն սիրողական մակարդակով ենք փորձում զարգացնել այս ամենը: Հետագայում նոր կմտածենք ավելի լուրջ քայլերի մասին: Եթե բազա ունենանք, արդեն պրոֆեսիոնալ մակարդակի մարզիկներ ունենանք, նոր կդիմենք ՀԱՕԿ-ին կամ սպորտի նախարարությանը:

Լուսինե Շահբազյան



© 2024 NEWS.am - Sport

Սույն կայքում տեղ գտած լրատվական հրապարակումների հեղինակային իրավունքը պատկանում է բացառապես NEWS.am լրատվական-վերլուծական գործակալությանը։Սույն կայքի բոլոր լրատվական հրապարակումները անհատական օգտագործման համար են։ Տեղեկատվություն տարածող այլ միջոցներում սույն կայքի հրապարակումների (մասնակի կամ ամբողջական) վերահրապարկման համար անհրաժեշտ է NEWS.am լրատվական-վերլուծական գործակալության գրավոր թույլտվությունը։Խախտում թույլ տված անձինք կենթարկվեն պատասխանատվության օրենքով սահմանված կարգով։