Հայ ազգը կենդանի սիրող ազգ չի

NEWS.am Sport-ը շարունակում է ներկայացնել հայկական ձիասպորտի ակումբների գործունեությունը: Երեւանի «10-ից 10» համալիրի ձիարշավարանի տնօրենը ԽՍՀՄ սպորտի վարպետ, նախկին նժույգավար Արմեն Թամրազյանն է:

«10-ից 10» ձիարշավարանն ունի տարբեր ցեղատեսակի 13 ձիեր, որոնցից մի քանիսը անգլիական ցեղախմբի զտարյուններ են, մյուսները՝ ուկրաինական, ռուսական ծանրաքաշ ձիեր՝ 5-15 տարեկան, կան նաեւ երկու քուռակներ, որոնք լույս աշխարհ են եկել ձիարշավարանում:

Ակումբն առաջին հայացքից փոքր է թվում ձիասպորտի սիրահարի համար, սակայն ձիանոցի ետնամասում մեծ մրցադաշտ է, որտեղ «բնակվում են» ակումբի ձիերի գերակշիռ մասը: Ձիարշավարնի ձիանոցը 5 ձիու տեղ ունի: Այստեղ բնակվում են սիրողական ձիավարության համար նախատեսված ձիերը:

«10-ից 10» ձիասպորտի ակումբի ձիերից ոչ բոլորն են պատկանում ակումբին: Նրանցից 7-ը մասնավոր անձանց սեփականություն են: Ձիարշավարանն ուղղակի պահում է դրանց:

Ըստ Արմեն Թամրազյանի, ձիարշավարանը հիմնականում սիրողական ձիավարությամբ է զբաղվում: Մեր զրուցակցից հետաքրքրվեցինք, թե 13 ձիերից քանի՞սն են պիտանի պրոֆեսիոնալ ձիասպորտի համար եւ ի՞նչ մրցաշարերի են մասնակցել:

«Վերջին երեք տարիներին մենք չենք մասնակցում մրցաշարերի, քանի որ համապատասխան նժույգավար եւ նժույգ չունենք: Վերջին մրցումը, որին մեր ակումբի ձիերը մասնակցել են, դա 2005 թվականին Կովկասի առաջնությունն էր Վրաստանում: Մասնակցել ենք նաեւ Հայաստանի բոլոր մրցումներին, առաջնություններին: Արդեն երեք տարի է չկանք ասպարեզում. այսպես ասած՝ մեր պրոֆիլը միայն սիրողականների հետ զբաղվելն է: Սպորտն այս ակումբում երկրորդ պլանում է: Ձիասպորտով այստեղ ես եմ զբաղվել, այն էլ ֆիզիկական տվյալներս պահպանելու նպատակով: Ձիասպորտի մարզիկ ձիու հետ պետք է ամբողջ օր զբաղվես, վարժեցնես, դու իրեն վարժվես, սովորես: Չկա ոչ ոք, որ ցանկություն հայտնի ամբողջ օրը նվիրի ձիուն»,- պատմում է Արմեն Թամրազյանը:

Ակումբի 13 ձիերից ընդամենը 2-ն են մարզիկներ, որոնց հետ, տնօրենի խոսքով, կարելի է զբաղվել եւ վստահ մասնակցել մրցաշարերի, քանի որ վերջիններիս տվյալները եւ ֆիզիկական պատրաստվածությունը թույլ են տալիս: Երկու մարզիկ-ձիերը անգլիական զտարյունի եւ բուդյոնովյան ցեղատեսակի են:
Ձիարշավարանում ձիասպորտով լրջորեն զբաղվելու համար ակումբի ղեկավարությունը ապահովել է բոլոր պայմանները: Մասնավորապես, այս ակումբում հնարավորություն կա աշխատելու կոնկուրում՝ արգելքների հաղթահարում մրցաձեւում, քանի որ թե մարզիկ-ձիերի հասակը, եւ թե մրցադաշտի պայմանները  համապատասխանում են ստանդարտներին: Բայց, պարզվում է՝ նույնիսկ այդ պայմանները չեն գրավում հայերին մտածել մարզաձեւով լուրջ զբաղվելու համար:

«Հայերն ընդհանրապես կենդանիների հետ լավ չեն, անկախ նրանից՝ ձի է, կով է, թե շուն: Մեր ազգը կենդանի սիրող ազգ չի: Չես էլ կարող հային բացատրես՝ ինչ է ձին: Կենդանի չսիրելուց է, որ չեն էլ կարողանում ձի վարել: Օրինակ՝ հայ աղջիկներն ավելի լավ նժույգավար են, քան տղաները: Ավելի խիզախ են, համարձակ, քան տղաները: Եվ ավելի շատ են ձի սիրում, քան տղաները: Այս մարզաձեւը զարգացնելու համար անհրաժեշտ է շատ գումար: Եթե լավ ձիեր ունենանք Հայաստանում, ձիասպորտով զբաղվել ցանկացողներն են կավելանան: Միջին կարգի ձի գնելու համար մեզ 150.000 եվրո է պետք: Իսկ մեր ձիերը 8-7 հազար դոլարանոց ձիեր են: Օրինակ՝ վերջին ձին գնել ենք 2000 թվականին: Ձեռք ենք բերել 8000 դոլարով: Այստեղ հիմնականում անգլիական զտարյուն ձիեր են:

Ասում են՝ կան նաեւ ղարաբաղյան ցեղատեսակի ձիեր, բայց իմ տեղեկություններով, դրանք վաղուց անհետացել են՝ դեռեւս 200 տարի առաջ: Ղարաբաղյան ցեղի ձիու նկարներ չկան, ես ձեռքի նկարած նկար եմ տեսել: Դրանք եղել են ծիրանագույն, մեջքին սեւ խաչ: Եթե մեկը կասի, որ ղարաբաղյան ցեղի կա, ես, միեւնույն է, չեմ հավատա: Կային խոսակցություններ, որ Անգլիայի ձիարշավարաններից մեկում 7 հատ կա, բայց ոչ ոք չի տեսել: Թուրքերն ու ադրբեջանցիներն էլ են ասում, որ Աղդամում ունեցել են, հիմա տարել են Բաքու: Բայց սրանք սուտ լուրեր են»,- ասաց Արմեն Թամրազյանը:

Պատրաստեց Լուսինե Շահբազյանը