Հաբեթնակ Կուրղինյան․ Ըմբշամարտում մարզիչների աշխատավարձը ծիծաղելի է, այդ պատճառով էլ մարզադպրոցները դատարկ են

Ըմբշամարտում մարզիչների աշխատավարձը, պարգեւավճարները ծիծաղելի թվեր են: Այդ պատճառով էլ մարզադպրոցները դատարկ են, Հայաստանի առաջնության մասնակիցների թիվն էլ շատ քիչ էր:

Այս մասին NEWS.am Sport-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց ազատ ոճի ըմբշամարտի Հայաստանի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Հաբեթնակ Կուրղինյանը՝ ամփոփելով Հայաստանի առաջնությունը, որն անցկացվել է Երեւանի «Դինամո» մարզադահլիճում։

Հայաստանի չեմպիոն են դարձել Մանվել Խնձրցյանը (57 կգ), Նորիկ Հարությունյանը

(61կգ ), Գեւորգ Թադեւոսյանը (65կգ), Արման Անրդեասյանը (70 կգ), Հրայր Ալիխանյանը (74 կգ), Արման Ավագյանը (79 կգ), Մհեր Մարկոսյանը (86 կգ), Հովհաննես Մխիթարյանը (92 կգ), Խաչատուր Խաչատրյանը (97 կգ) եւ Հովհաննես Մաղաքյան (125 կգ):

Առաջնությունից ազատված էին Վազգեն Թեւանյանն ու Արսեն Հարությունյանը: Երկու ըմբիշներն էլ վիրահատության են ենթարկվել նախորդ շաբաթ: Առողջական խնդիրների պատճառով չի մասնակցել նաեւ երիտասարդների աշխարհի փոխչեմպիոն Լյովա Գեւորգյանը:

Պարոն Կուրղինյան, ինչպիսի՞ն ստացվեց Հայաստանի առաջնությունը: Արդյունքները գոհացնո՞ղ էին:

Հայաստանի առաջնության արդյունքները քիչ թե շատ գոհացնող են: Մասնակցության քանակից դժգոհ եմ, քիչ են, բայց որակական առումով աստիճանաբար աճ է գրանցվում: Զգացվում է, որ դեռ այս որակը կբարձրանա, տեղ կա, բայց քանակի առումով  լավ չի:

Ինչո՞վ է պայմանավորված քիչ մասնակցությունը: Ազատ ոճով հետաքրքրվածությո՞ւնն է նվազում, թե՞ խնդիրն ավելի խորքային է:

Պատճառը մեկը չի: Անձնական մարզիչների աշխատանքի թերացումը, հոսքի պակասը չի դեպի մարզաձեւը: Ավելի լուրջ խնդրի առաջ ենք կանգնած արդեն մի քանի տարի։ Այդ մասին ես պարբերաբար բարձրաձայնում եմ: 

Անձնական մարզիչների խնդիրն էլ, հավաքականների մարզիչների խնդրն էլ կա. այս օղակում էլ ամեն ինչ իդեալական չի: Շատ աշխատանք ունենք անելու, բայց դրանից առաջ նախ մարզադպրոցների աշխատանքի խնդիր ունենք: Շատ մարզադպրոցներ, քաղաքի, մարզային, դատարկ են. մարզաձեւով չեն զբաղվում: Պատճառը մարզիչների սոցիալական վիճակն է: Մարզական կարիերան ավարտած մարզիկներն այս պայմաններում չեն շարունակում, մարզչությամբ զբաղվել, քանի որ շատ ցածր է մարզիչների աշխատավարձը: 80-90 հազար դրամով չես կարող ընտանիք պահել:

Մարզչությունն այն աշխատանքը չի, որ մի երկու ժամ օրվա ընթացքում զբաղվես, գնաս այլ գործով էլ գումար վաստակես: Շատ երիտասարդ մարզիչներ ունենք, որոնք բնական է, որ չեն ցանկանա մարզիկներ պատրաստել, քանի որ այդ աշխատավարձով չեն պահի իրենց ընտանիքը: Խայտառակ գումարներ են. ինչպե՞ս կարող է 80 հազարով երիտասարդ ընտանիքի տղամարդն աշխատել: Խոսքը միայն մարզիչներին չի վերաբերում, մանկավարժներին եւ այլն: Սա մեծ պետական խնդիր է: Այս ոլորտը ծայրահեղ ծանր վիճակում է: Զուտ մասնագիտությամբ զբաղվելու խնդիր կա:

Մարզական կարիերան ավարտած մասնագետը, որը կարող է հրաշալի սաներ տալ, ինչո՞ւ  մարզչությամբ զբաղվի, որ լավագույն դեպքում տասը տարի անց աշխարհի չեմպիոն տա եւ 2500 դոլարով պարգեւատրվի՞: Մարզիկը 10 հազար դոլար պարգեւավճար է ստանում, մարզիչին 2500 են տալիս: Ծիծաղելու թվեր են թե աշխատավարձերը, թե պարգեւավճարները: Աշխարհի չեմպիոն պատրաստող մարզիչին, նվազագույնն եմ ասում՝ 10 տարի, այն էլ լավագույն մասնագետների պարագայում, 2500 դոլար պարգեւավճար են տալիս: Ու դեռ հարց է, նրան կհաջողվի չեմպիոն ունենալ այդ տարիների ընթացքում, թե ոչ: Այս ամենը բերում է մարզիկների պակասի: Սա է պատճառներից մեկը, որ ներքին առաջնության մասնակցության այսպիսի խնդիր ունենք:

Նշեցիք, որ սա պատճառներից մեկն է: Ո՞րն է մյուս պատճառը:

Համալիր են պատճառները, մեկը մյուսի հետ շղթայական փոխկապակցված: Եթե չեմ սխալվում՝ 7-8 տարի է չունենք սպորտային վաշտ: Շուրջ 10 տարի մեր բուհերը ոչ մի տարկետում չեն տալիս: Մարզիկը 18 տարեկանից գնում է բանակ եւ մարզիկների մեծ հոսք ենք բաց թողնում: Զինծառայությունից հետո հետ չեն գալիս. 1000-ից մեկը կարող է հետ գալ սպորտ:

Ամեն մի 18 տարեկանի չի հաջողվում պատանիների աշխարհի կամ Եվրոպայի առաջնության հնգյակ մտնել: Ու պատճառը ոչ թե մարզական բախտն է, այլ մարդու ֆիզիոլոգիան այնպիսին է, որ կարող է 18 տարեկանից հետո ձեւավորվել: Ըմբշամարտում տղաները 18 տարեկանից հետո են ձեւավորվում, արդյունքներ սկսում գրանցել: Մեր ազգն ունի այդ ներուժը՝ 18-ից հետո մեր տղաները սկսում են արագ հասնել պիկին, հաջողություններ գրանցել: Ապացույցն այն է, որ այսօր մեր հավաքականը շատ քիչ երկրներից է հետ մնում:

Քանի՞ մասնակից է ունեցել Հայաստանի առաջնությունը:

70, որից 40-ը երիտասարդներն են: Այսինքն 30 ըմբիշներից ընտրություն կատարելու եւ  նոր հավաքական ձեւավորելու  հնարավորություն ունի մարզչական շտաբը: 30 ըմբիշով հավաքական կազմելը նշանակում է Հայաստանում ազատ ոճով մարզվող չկա: Օրինակ՝ Թուրքիայի առաջնությանը մասնակցում է 500 ըմբիշ: Այսքանով հանդերձ, Մ23 աշխարհի առաջնությունում թիմային պայքարում 3-րդ տեղը զբաղեցնելով, կարողացանք նույն Թուրքիային եւ մի շարք այլ երկրներին հետ թողնել, ինչը խոսում է մեր բարձր որակների եւ մեր ներուժի մասին: Խնդիրն այն է, որ գնալով նվազում է: Հետեւից եկող սերնդի ու բարձրակարգ ըմբիշների պակաս ենք ունենալու:  Խնդիրները շատ են եւ սա իրականությունն է:

Հայաստանի առաջնությունում բացահայտումներ եղա՞ն:

Նոր անուններ չունենք: Այս նույն 20-30 ըմբիշն են: Այնքան քիչ են ըմբիշները, որ բոլորին ճանաչում ենք, գիտենք նրանց հնարավորությունները: Արդեն գիտեինք՝ ովքեր ունեն հնարավորություն համալրել մեծահասակների հավաքականը: Ունենք լավ տղաներ 74 կգ, 79 կգ քաշային կարգերում, 70 կգ-ում: Հայաստանի առաջնության բոլոր հաղթողներն ու մեդալակիրները կհամալրեն հավաքականը, բայց դեռ երկար աշխատանք կա անելու մինչեւ մեծահասակների միջազգային մրցաշարերում պայքարի մեջ մտնելը:

Լուսինե Շահբազյան

Հետևեք NEWS.am SPORT-ին Facebook-ում, Twitter և Telegram-ում